گزارش همایش UserX 2018
بخش دوم
موضوع محوری اکثر سخنرانی هایی که در قسمت اول گزیده نکات همایش UserX 2018 به آن ها اشاره کردیم، طراحی آینده و تعامل طراحان با غیرطراحان بود. در قسمت دوم ارائه این گزیده نکات، به سخنرانی هایی می پردازیم که هسته مرکزی آن ها بررسی شیوه تعامل طراحان با یکدیگر و همچنین مدیریت پروژه های طراحی است.
محمدمهدی اعرابی
اولین سخنرانی در حوزه تعامل طراحان، به موضوع رابطه بین فردی مدیر محصول و طراح تجربه کاربری اختصاص داشت که توسط محمدمهدی اعرابی، مدیر محصول aptdeco نیویورک، ایراد شد. اعرابی درباره مسئله مبتلا به بسیاری از طراحان تجربه کاربری یعنی چالش های همیشگی با مدیران محصول سخن گفت. او بر این باور است که گرچه هر دوی این افراد در پی اطمینان یافتن از این هستند که مسله درستی را برای جامعه هدف درستی حل می کنند، اما مدیر محصول مسئولیت بیشتری برای ایجاد هماهنگی بین افراد، تامین بودجه، همخوانی مسیر محصول با اهداف کلان و به طور کلی تنظیم ارتباطات با سازمان دارد و طراح تجربه کاربری بیشتر بر شناخت کاربر و ساختن تجربه و طراحی واسط کاربری متمرکز است. به عبارتی، یک نفر مدام نگران رسیدن و نرسیدن کار به بقیه بخش های سازمان و استفاده از فرصت بازار است و دیگری به طور مستمر نگران منطبق بودن محصول و برنامه پیشنهادی بر نیازهای کاربر و لذت بخش بودن تجربه کاربر.
به عنوان کسی که هم جایگاه طراح تجربه و هم جایگاه مدیر محصول را لمس کرده است، اعرابی راه حل این کشمکش های مدام را در ایجاد ارتباط موثر بین طراح تجربه و مدیر محصول می داند و برای ایجاد این رابطه، پیشنهاد می کند که بسته به موقعیتی که در آن قرار داریم، بین این 5 راه حل به انتخاب بپردازیم: رقابت با هم، همکاری با هم، سازش و مصالحه با هم، اجتناب از درگیر شدن کارشان با هم، تطبیق یافتن یکی با دیگری. نکته جالب حرف های اعرابی که از دل تجارب وی به دست آمده، این است که هیچ کدام از این 5 راه حل را نباید کنار گذاشت و آنچه انتخاب یکی از آن ها را ارجح می کند، شرایطی است که در آن هستیم. در برخی شرایط قاطعیت بالاتری لازم است و در برخی موارد همکاری بیشتری. بر این اساس انتخاب های مدیر محصول برای تعامل با طراح کاربری متفاوت خواهد بود.
صالح برادران امینی
یکی دیگر از جذاب ترین سخنرانی های همایش که بازخوردهای مثبت حاضران را نیز به همراه داشت، صحبت های صالح برادران امینی، موسس و سرپرست طراحی خدمات آژانس دیگرگون، درباره طراحی در سازمان ها بود. امینی با اشاره به اینکه چه طراحان خدمات و چه طراحان تجربه کاربری برای ایجاد مطلوبیت در شرایط پیچیده در سازمان ها به کار گمارده می شوند، منظور از ایجاد مطلوبیت را شکل دهی آینده مشترک همه افراد سازمان بیان کرد و از طراحان دعوت کرد که برای ساختن آینده های مشترک تلاش کنند.
وی بخش بعدی سخنان خود را به روشن کردن تمایز سطح کار طراحان خدمات و طراحان تجربه کاربری اختصاص داد و به درستی اشاره کرد که اگر طراح تجربه کاربری صرفا بر شرکت کنندگان همایش و نقاط تماس آن ها متمرکز است، طراح خدمات تمام ذینفعان کنفرانس را باید مدنظر داشته باشد و مطلوبیت مشترک را با مشارکت ذینفعان تعریف کند. بعد از رسیدن به این تعریف همکاری طراحان خدمات و طراحان تجربه کاربری تحقق این آینده مشترک را در پی خواهد داشت.
نکته مهم دیگری که در صحبت های امینی وجود داشت اهمیت نقش آفرینی مدیران سازمان ها در تصمیم گیری برای ایجاد این مطلوبیت بود و تاکید بر این موضوع که طراح تصمیم ساز مدیران سازمان و تصمیم گیران نهایی هر پروژه ای از جمله پروژه طراحی در سازمان مدیران هستند و نباید مسئولیت تصمیم گیری را به عهده دیگران بگذارند. نکته ای که چالش بسیاری از طراحان در تعامل با کارفرما یا مدیران سازمان است.
امینی با اشاره به اینکه چه طراحان خدمات و چه طراحان تجربه کاربری برای ایجاد مطلوبیت در شرایط پیچیده در سازمان ها به کار گمارده می شوند، منظور از ایجاد مطلوبیت را شکل دهی آینده مشترک همه افراد سازمان بیان کرد و از طراحان دعوت کرد که برای ساختن آینده های مشترک تلاش کنند.
علی بابایی
سخنران بعدی همایش، علی بابایی طراح تجربه کاربری در شرکت رهنما بود که پس از برگزاری پنل تخصصی همایش سخن می گفت. ارائه بابایی درباره یکی از پرچالش ترین موضوعات طراحی یعنی تصمیم گیری در طراحی، می تواند یادآوری مفیدی برای طراحان باشد. او با اشاره به اینکه جنس تصمیم های طراحان می تواند بر 3 نوع حسی، عینی، و مبتنی بر الگو باشد بر این نکته تاکید کرد که طراحان باید تعادلی از این 3 نوع تصمیم را در فرایند طراحی لحاظ کنند و متناسب با مرحله از فرایند طراحی، نوع تصمیم های درست آن مرحله را انتخاب کنند.
برای مثال، زمانی که در مرحله تعریف مسئله قرار داریم نیاز بیشتری به تصمیم گیری های عینی و مبتنی بر شواهدی که از تحقیقات اولیه طراحی به دست آمده است، وجود دارد اما وقتی به مرحله ایده پردازی راه حل می رسیم، بدون توجه به نقش تصمیم گیری های حسی که واگرایی و تخیل جزئی لاینفک از آن هاست نمی توان به نتیجه مناسبی دست یافت. همچنین هنگامی که کار به مرحله اجرا می رسد، بدون کمک گرفتن از تصمیم گیری مبتنی بر الگو که چارچوب ها و توصیه هایی متمرکز بر اجرای طرح نهایی در اختیار ما می گذارد، پیاده سازی راه حل سخت خواهد بود. این در حالی است که اگر قرار بود تصمیم گیری مبتنی بر الگو را در مرحله نامتناسبی با آن مثل مرحله ایده پردازی راه حل به کار ببریم، به جز بستن دست و پای خودمان در نوآوری و بالا بردن خطر کلیشه ای و قالبی عمل کردن نتیجه ای نمی گرفتیم.
بابایی صحبت های خود را با ذکر این نکته به پایان برد که رعایت اصول فرایند دیزاین یعنی طراحی آزمون و تکرار و یادگیری، باعث می شود که در هر بار تکرار چرخه بتوانیم تصمیمات بهتری بگیریم. بنابراین برای درست بودن تصمیم گیری، ایده‌آل‌گرا نشوید، چرخه را به درستی و با تکرار بیشتر طی کنید.
مصطفی پورعلی
آخرین سخنرانی که در وبلاگ لین در بخش گزیده نکات همایش UserX می خوانید را مصطفی پورعلی، موسس آزمایشگاه تجربه کاربری گرین وب، انجام داد. این ارائه که عنوان «تجربه تجربه کاربری» را بر خود داشت، بعد از سخنرانی شیرین شمس، دومین سخنرانی مبتنی بر ارائه مثال واقعی یک پروژه طراحی تجربه کاربری بود. پورعلی که از شهر مشهد برای حضور در همایش به تهران سفر کرده بود، توضیح داد که طراحان گرین وب چه طور برای حل مشکل سایتی که از نرخ ترک سایت زیاد کاربران شکایت داشت، به گفتگو با ذینفعان تاثیرگذار داخل سازمان (کارکنان و مدیران) و خارج سازمان (مشاوران) پرداخته و اولویت مسائلی که باید حل شود را مشخص کردند و سپس لیست به دست آمده را برای تست در اختیار کاربران قرار داده و نظر کاربران سایت را درباره آن جویا شدند. با استفاده از نتایج به دست آمده از نظرسنجی کاربران، نقطه تمرکز مناسبی برای بهبود طراحی تعریف شده و راه حل مناسبی تعریف شد. نکته جالبی که پورعلی از انجام این کار با مخاطبان همایش به اشتراک گذاشت این بود که در تست و نظرسنجی کاربران مشخص شد که آدم ها بسیاری اوقات نمی دانند چه می خواهند و مایلند که شما به عنوان ارائه دهنده خدمت لیستی از پیشنهادها به آن ها ارائه دهید تا بتوانند از میان آن انتخاب کنند. این نکته را علیرضا نیکوکار نیز در ارائه خود مطرح کرده و گفته بود که روز به روز انتظار افراد از فناوری بالاتر می رود و آدم ها انتظار دارند که سیستم ها و فناوری های ارائه دهنده خدمت به آن ها بخشی از تحلیل و ارائه پیشنهاد را نیز به عهده گیرند و صرف تسهیل انجام فرایندها توسط فناوری، دیگر مثل گذشته برای کاربران کافی نیست.
در نوشته بعدی وبلاگ لین دیزاین درباره همایش UserX 2018، به نکات مطرح شده در پنل تخصصی همایش اشاره خواهیم کرد و به این بهانه برخی موارد مهمی که در دانش، مهارت، و تجربه طراحان تاثیرگذارند را با هم مرور خواهیم کرد.
